Lelyprijs Prins Bernhard Cultuurfonds

Voor het Prins Bernhard Cultuurfonds maakte ik de Lelyprijs die de komende vijf jaar uitgereikt zal worden aan diegene die zich inzet om de cultuur en de natuur in Flevoland te behouden en te versterken.

Het ontwerp bestaat uit 5 verschillende ‘bokaaltjes’ opgebouwd uit lagen en refereert hiermee naar de ooit nog kale open polder welke inmiddels steeds meer vorm, dynamiek en betekenis krijgt door de cultuurbeoefenaars in Flevoland die laag voor laag vorm aan het cultuurlandschap geven.

Met de komst van de Flevopolders vond er een drastische verandering in cultuur en natuur plaats. De Zuiderzeenatuur en -cultuur verdween nagenoeg en een geheel nieuwe wereld kwam daar voor in de plaats. Men was zich vóór het bestaan van de polders er al van bewust dat de Zuiderzee niet alleen droog, maar ook bewoonbaar moest worden, “een plek waar nog eens wat anders groeit dan alleen ons dagelijks brood”. De rillingen liep menig mens over het lijf bij de gedachte dat die nieuwe provincie ‘langs de liniaal zou worden verkaveld’. “Het nieuwe landschap zou moeten groeien op den grondslag van strenge zakelijkheid.” De hoop werd uitgesproken dat “de hulp van de meest bekwaamste en meest kunstinnige Nederlanders zou worden ingeroepen om van die provincie een waarlijk schoon gewest” te maken. (1)

Inmiddels zitten we middenin het proces van de vorming van natuur en cultuur van Flevoland. Het is een proces dat decennia, of zelfs wel eeuwen duurt en eigenlijk nooit ophoudt. ‘Laag na laag’ wordt er gelegd door actieve bewoners en organisaties die de urgentie voelen om aan dit proces bij te dragen en van de provincie met de overwegend technische, bijna rigide basis, eens steeds rijker gevulde plek te maken. Al deze cultuurbeoefenaars vullen elkaar aan door,bij wijze van spreken, het leggen van al die lagen en brengen daarmee een steeds rijker ‘relief’ aan in de Flevolandse natuur en cultuur. Het botst, het schuurt, het wiert en waait, het grijpt in elkaar, omarmt elkaar en vormt samen een solide, op eigen wijze, Flevolandse cultuur.

((1) W. van der Ham, Verover mij dat Land, Lely en de Zuiderzeewerken, 2007)

Vorm
In de overwegend rechte lijnen van de technische verkavelde polder ontstaat steeds meer dynamiek. De ooit nog kale open polder krijgt steeds meer betekenis door de cultuurbeoefenaars in Flevoland die hier laag voor laag vorm aan geven. De verschillende invalshoeken, visies en disciplines van de personen en organisaties die de Lelyprijs winnen vormen samen een groter, waardevol verhaal. In de vormgeving van het beeld wil ik naar die gelaagdheid referen en hoe al die lagen samen vormend zijn. Om die reden zijn de beeldjes elk identiek, maar vullen ze -wanner je ze naast elkaar zet- elkaar aan. In de beeldjes is de rigide lijn-structuur van de polder vertikaal weergegeven en de toenemende dynamiek horizontaal in relief. De ruimtelijke vorm van de beeldjes zullen worden opgebouwd uit tientallen lagen van messing plaat, gepatineerd, op een basalt-stenen voet (zie materiaal beschrijving). Indivudueel zijn ze interessant om naar te kijken vanuit verschillende hoeken en herken je landschappelijke fragmenten van de polder. Samen geplaatst wordt die vorm opgeschud, ontstaan er rimpelingen en beweging in het landschap.

Materiaal

Basalt
De voet wordt gemaakt van een stuk gesneden uit een basalt blok, het gesteente dat we door geheel Flevoland vinden langs de dijken. Basalt belichaamt een natuurlijk en tevens ‘cultuurlijk’ materiaal door haar toepassing: ze houdt aan de buitenrand, op de voorste rij, de elementen van de natuur tegen om het in cultuur gebrachte land veilig te stellen. Fundamenteel voor de polder.

Gepatineerd messing
Het object wordt gevormd uit gepatineerd messing plaat. De patinalaag is kenmerkend door de kleur die zich aanpast naar de (veranderende) omstandigheden over tijd. Hierdoor blijft de ontwikkeling van het beeldje in beweging, net als de Flevolandse natuur en cultuur. Bovendien kun je er op vertrouwen dat de kleur er steeds rijker en interessanter op wordt.

2022

Ontwerp:
Lieke Frielink
In opdracht van:
Prins Bernhard Cultuurfonds
Vervaardiging:
Lieke Frielink, Bengin Dawod (Art Architecture, Urbanism D.A.A.U.) , Archie Metaalbewerking
looptijd:
2022-2026